Nồi hấp tiệt trùng autoclave là gì? Nguyên lý hoạt động như thế nào?

I. Giới Thiệu Chung Về Nồi Hấp Tiệt Trùng Autoclave

1. Nồi Hấp Tiệt Trùng Autoclave Là Gì?

Nồi hấp tiệt trùng autoclave là một thiết bị chuyên dụng sử dụng hơi nước bão hòa với nhiệt độ và áp suất cao để tiêu diệt toàn bộ vi sinh vật như vi khuẩn, virus, nấm và bào tử. Qua đó, nó đảm bảo quá trình tiệt trùng nhanh chóng và hiệu quả cho các dụng cụ, vật liệu y tế, phòng thí nghiệm cũng như các sản phẩm cần đảm bảo vệ sinh an toàn.

2. Nguyên Lý Hoạt Động

• Quá Trình Tạo Áp Suất và Nhiệt Độ: Khi nước đun sôi, hơi nước được tạo ra làm tăng áp suất bên trong buồng hấp. Áp suất cao giúp nâng điểm sôi của nước, cho phép hơi nước đạt nhiệt độ vượt xa so với nhiệt độ sôi thông thường.

• Tác Động Trên Vi Sinh Vật: Hơi nước nóng thấm vào từng kẽ hở của vật phẩm cần tiệt trùng, phá hủy cấu trúc protein của vi sinh vật, từ đó vô hiệu hóa sự phát triển và sinh sản của chúng.

3. Cấu Tạo Chính Của Nồi Hấp Autoclave

• Buồng Hấp: Nơi chứa các vật liệu cần được tiệt trùng.

• Nguồn Sinh Hơi: Thường là bộ phận đun nước tạo ra hơi nước.

• Hệ Thống Điều Khiển: Điều chỉnh nhiệt độ, áp suất và thời gian tiệt trùng (có thể là cảm ứng kỹ thuật số hoặc điều khiển PID).

• Van An Toàn: Ngăn ngừa tình trạng quá áp, bảo vệ người vận hành.

• Hệ Thống Xả Hơi: Xả hơi và giảm áp sau khi hoàn thành chu trình tiệt trùng.

​Xem thêm:  Cấu tạo nồi hấp tiệt trùng

​

4. Ưu Điểm Nổi Bật

• Hiệu Quả Cao: Tiêu diệt được hầu hết các loại vi sinh vật, kể cả bào tử.

• An Toàn: Quá trình tiệt trùng được kiểm soát chặt chẽ, giảm thiểu rủi ro lây nhiễm.

• Đa Dạng Ứng Dụng: Áp dụng rộng rãi trong y tế, dược phẩm, thực phẩm, và nghiên cứu khoa học.

• Độ Bền Cao: Thiết kế chắc chắn với vật liệu chất lượng cao giúp kéo dài tuổi thọ.

5. Các Loại Nồi Hấp Autoclave Phổ Biến

• Nồi Hấp Để Bàn: Kích thước nhỏ gọn, phù hợp cho phòng khám và phòng thí nghiệm nhỏ.

• Nồi Hấp Đứng: Dung tích lớn, thích hợp cho bệnh viện và trung tâm nghiên cứu.

• Nồi Hấp Chân Không: Tạo chân không trước khi tiệt trùng nhằm loại bỏ hoàn toàn không khí, tăng cường hiệu quả tiêu diệt vi sinh vật.

​

***Lưu ý khi sử dụng nồi hấp autoclave

• Đọc kỹ hướng dẫn sử dụng: Trước khi vận hành, cần đọc kỹ hướng dẫn sử dụng để đảm bảo an toàn.

• Vệ sinh nồi hấp thường xuyên: Giúp nồi hấp hoạt động ổn định và kéo dài tuổi thọ.

• Kiểm tra áp suất và nhiệt độ: Đảm bảo các thông số kỹ thuật được cài đặt đúng.

Máy Hấp Autoclave là một thiết bị không thể thiếu trong nhiều lĩnh vực, đặc biệt là y tế. Việc sử dụng nồi hấp giúp đảm bảo sự vô trùng, phòng ngừa nhiễm trùng và bảo vệ sức khỏe con người.

II. Lợi Ích và Vai Trò Quan Trọng Của Nồi Hấp Tiệt Trùng

• Tiêu Diệt Toàn Diện Vi Sinh Vật: Sử dụng hơi nước bão hòa ở nhiệt độ và áp suất cao, nồi hấp autoclave đảm bảo tiêu diệt hoàn toàn vi khuẩn, virus, nấm và bào tử.

• Bảo Vệ Sức Khỏe: Việc sử dụng dụng cụ tiệt trùng giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm bệnh cho bệnh nhân và nhân viên y tế.

• Đảm Bảo Chất Lượng Sản Phẩm: Trong ngành thực phẩm và dược phẩm, autoclave giúp ngăn chặn sự phát triển của vi sinh vật gây hỏng và đảm bảo an toàn vệ sinh.

• Tái Sử Dụng Dụng Cụ: Cho phép tái sử dụng các dụng cụ y tế sau khi được tiệt trùng, giúp tiết kiệm chi phí vận hành.

• Tuân Thủ Quy Định Vệ Sinh: Là một yêu cầu bắt buộc trong nhiều quy định về vệ sinh an toàn thực phẩm, y tế và sản xuất.

​

III. Phân Loại và So sánh Nồi Hấp Tiệt Trùng Autoclave

1. Phương pháp hấp ướt Autoclave

• Nguyên lý hoạt động của nồi hấp ướt autoclave: Sử dụng hơi nước bão hòa ở nhiệt độ và áp suất cao để tiêu diệt vi sinh vật.

• Ưu điểm:

  • Hiệu quả cao: Tiêu diệt được hầu hết các loại vi sinh vật, kể cả bào tử.

  • Thời gian tiệt trùng ngắn.

  • An toàn: Quá trình tiệt trùng được kiểm soát chặt chẽ.

• Nhược điểm:

  • Không phù hợp với các vật liệu sợ ẩm, dễ bị biến dạng

  • Có thể làm gỉ sét các dụng cụ bằng kim loại nếu không được sấy khô kỹ sau khi tiệt trùng.

• Ứng dụng:

  • Tiệt trùng dụng cụ phẫu thuật, băng gạc, vật tư tiêu hao trong y tế.

  • Tiệt trùng môi trường nuôi cấy vi sinh vật.

  • Tiệt trùng các vật liệu chịu nhiệt và ẩm.

​

2. Phương pháp hấp khô

• Nguyên lý hoạt động: Sử dụng không khí nóng khô ở nhiệt độ cao để tiêu diệt vi sinh vật.

• Ưu điểm:

  • An toàn cho các vật liệu sợ ẩm, dễ bị biến dạng bởi nhiệt độ cao.

  • Không làm gỉ sét các dụng cụ bằng kim loại.

• Nhược điểm:

  • Thời gian tiệt trùng lâu hơn so với nồi hấp ướt.

  • Hiệu quả tiêu diệt bào tử vi khuẩn không cao bằng nồi hấp ướt.

• Ứng dụng:

  • Tiệt trùng dụng cụ thủy tinh, bột, dầu, các vật liệu nhựa chịu nhiệt

  • Tiệt trùng các vật liệu không chịu được ẩm.

Khi nào nên sử dụng nồi hấp khô?

Nên sử dụng nồi hấp khô khi:

• Cần tiệt trùng các chất bột, dầu….

• Khi không cần tiêu diệt hoàn toàn bào tử vi khuẩn.​

Việc lựa chọn loại nồi hấp phụ thuộc vào loại vật liệu cần tiệt trùng và mục đích sử dụng.

IV. Quy Trình Hoạt Động Của Nồi Hấp Autoclave

1. Quy Trình Tiệt Trùng Cơ Bản

• Chuẩn Bị:

  • Sắp xếp vật phẩm cần tiệt trùng vào khay hoặc giỏ chuyên dụng.

  • Đảm bảo các vật phẩm được xếp cách nhau để hơi nước thẩm thấu đều.

  • Đóng kín cửa nồi hấp.

• Gia Nhiệt và Tạo Áp Suất:

  • Nồi hấp bắt đầu gia nhiệt và nước sôi tạo ra hơi nước.

  • Áp suất và nhiệt độ tăng dần đến mức thiết lập theo chương trình.

• Tiệt Trùng:

  • Hơi nước bão hòa thâm nhập vào từng kẽ hở, phá hủy cấu trúc protein của vi sinh vật.

  • Thời gian tiệt trùng được điều chỉnh theo loại vật liệu và khối lượng.

• Xả Hơi và Làm Mát:

  • Sau khi kết thúc chu trình, nồi hấp giảm áp thông qua hệ thống xả hơi.

  • Thiết bị tự động làm mát đến nhiệt độ an toàn trước khi mở cửa.

• Lấy Vật Phẩm Ra:

  • Sau khi nồi hấp nguội hoàn toàn, người dùng mở cửa và lấy vật phẩm đã được tiệt trùng.

​

2. Công Nghệ Sử Dụng

• Hơi Nước: Yếu tố quyết định giúp tiêu diệt vi sinh vật nhờ khả năng thẩm thấu cao.

• Áp Suất: Giúp tăng nhiệt độ sôi của nước, tạo ra hơi nước ở nhiệt độ cao hơn.

• Nhiệt Độ: Khi kết hợp với áp suất cao, nhiệt độ làm biến tính protein của vi sinh vật, đảm bảo hiệu quả tiêu diệt.

Lưu ý: Việc sử dụng nồi hấp tiệt trùng đòi hỏi người vận hành phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy trình và hướng dẫn sử dụng để đảm bảo an toàn và hiệu quả.

V. Ứng Dụng Đa Dạng Của Nồi Hấp Autoclave

1. Trong Ngành Y Tế

• Tiệt Trùng Dụng Cụ Phẫu Thuật: Dao mổ, kéo, kim tiêm, ống thông,…

• Tiệt Trùng Vật Tư Tiêu Hao: Băng gạc, gạc, bông, ống nghiệm…

• Tiệt Trùng Dụng Cụ Nha Khoa: Kìm, kéo, khoan, và các thiết bị khác.

• Tiệt Trùng Môi Trường Nuôi Cấy: Đảm bảo không có vi sinh vật tạp nhiễm trong phòng thí nghiệm.

​

2. Trong Phòng Thí Nghiệm

• Tiệt Trùng Dụng Cụ Thủy Tinh: Bình Erlenmeyer, ống nghiệm, đĩa petri…

• Tiệt Trùng Môi Trường Nuôi Cấy: Tương tự y tế, đảm bảo môi trường sạch cho thí nghiệm.

• Tiệt Trùng Vật Liệu Thí Nghiệm: Giấy lọc, bông, gạc,…

​

3. Trong Ngành Công Nghiệp

• Thực Phẩm: Tiệt trùng dụng cụ chế biến, bao bì và nguyên liệu.

• Dược Phẩm: Tiệt trùng dụng cụ sản xuất thuốc, nguyên liệu dược.

• Mỹ Phẩm: Tiệt trùng dụng cụ sản xuất và bao bì đựng mỹ phẩm.

VI. Tiêu Chuẩn Và Chứng Nhận Chất Lượng

Để đảm bảo hiệu quả và an toàn, nồi hấp autoclave cần đạt các tiêu chuẩn sau:

• Tiêu Chuẩn Quốc Tế:

  • ISO 13060: Đối với nồi hấp hơi nước nhỏ, quy định về thiết kế, sản xuất và hiệu năng.

  • CE Marking: Chứng nhận đáp ứng yêu cầu an toàn và sức khỏe theo tiêu chuẩn Liên minh Châu Âu.

  • FDA: Yêu cầu từ Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ đối với sản phẩm y tế nhập khẩu.

• Chứng Nhận và Kiểm Định Khác:

  • GMP (Good Manufacturing Practice): Đảm bảo quy trình sản xuất đạt chuẩn vệ sinh và chất lượng.

  • ISO 9001: Hệ thống quản lý chất lượng ổn định.

• Kiểm Định Định Kỳ: Đảm bảo các thông số kỹ thuật, hiệu suất tiệt trùng và an toàn của thiết bị được kiểm tra định kỳ.

VII. Hướng Dẫn Lựa Chọn Nồi Hấp Tiệt Trùng Autoclave

1. Các Tiêu Chí Quan Trọng Khi Lựa Chọn

• Dung Tích: Xác định theo khối lượng dụng cụ cần tiệt trùng và không gian lắp đặt.

• Công Suất: Lựa chọn công suất phù hợp để rút ngắn thời gian tiệt trùng và tiết kiệm điện năng.

• Tính Năng:

  • Các chế độ tiệt trùng đa dạng (tiệt trùng nhanh, tải nặng, tiệt trùng chân không, …)

  • Hệ thống sấy khô sau tiệt trùng nhằm tránh gỉ sét.

  • Màn hình điều khiển kỹ thuật số (LCD hoặc cảm ứng) hiển thị rõ ràng.

• Chất Liệu:

  • Vỏ ngoài thường làm bằng thép không gỉ sơn tĩnh điện.

  • Buồng hấp làm bằng inox chịu nhiệt và áp suất cao.

• Tiêu Chuẩn Và Chứng Nhận: Đảm bảo đáp ứng các tiêu chuẩn ISO, CE, FDA và có giấy chứng nhận chất lượng.

• Giá Cả, Chính Sách Bảo Hành và Dịch Vụ Hậu Mãi: So sánh giữa các sản phẩm để lựa chọn thiết bị có giá trị sử dụng cao và dịch vụ hỗ trợ tốt.

2. So Sánh Và Lựa Chọn

Khi lựa chọn nồi hấp, người dùng cần tham khảo đánh giá từ những người đã sử dụng, so sánh giá cả và chính sách bảo hành, đồng thời xem xét các yếu tố về hiệu suất và độ bền của thiết bị.

Gợi ý chọn nồi hấp autoclave

1. Nồi hấp tiệt trùng SJ-FW100 - Hàn Quốc

• SJ-FW100 là loại Nồi hấp tiệt trùng do hãng SJ Clave - Hàn Quốc sản xuất. Được sử dụng rộng rãi trong các lĩnh vực như: Y tế, công nghệ sinh học, công nghệ thực phẩm…

• Nồi Hấp được thiết kế dạng đứng và được trang bị bộ điều khiển kỹ thuật số PID Control.

• Màn hình hiển thị LED với công nghệ đèn chiếu bên Black- Light.

• Có chức năng hẹn giờ kỹ thuật số với thời gian lựa chọn lên đến 99h 59’.

• Chức năng an toàn: Bảo vệ quá dòng, quá áp, quá nhiệt, tự động dò cửa khóa điện từ.

• Vỏ nồi làm bằng thép sơn tĩnh điện, buồng hấp được làm bằng inox 304 có độ bền cao.

• Cửa nồi  mở kiểu xoay ngang có chốt gài nắp áp suất an toàn. 

Dưới đây là bảng Thông số kỹ thuật và các hạng mục cung cấp cho sản phẩm Nồi hấp dạng đứng SJ-FW100:

Cung cấp bao gồm:

1. Máy chính: Model SJ-FW100

2. Giỏ lưới bằng Inox: 2 cái

3. Giấy chứng nhận:

   • Chất lượng (CQ)

   • Xuất xứ (CO) bản sao

4. Chứng nhận: ISO 9001 và ISO 13485

5. Hướng dẫn sử dụng

Tùy chọn (Option):

• Kết nối máy in

​2. Nồi hấp tiệt trùng SJ-AD100

Nồi Hấp Tiệt Trùng Tự Châm Nước SJ-AD100 (Dung tích 106L)

Thông tin chính:

• Hãng sản xuất: SJ Clave (Hàn Quốc)

• Chứng nhận: CE, GMP

• Ứng dụng: Y tế, công nghệ sinh học, thực phẩm.

Tính năng nổi bật:

1. Chu trình làm việc tự động:

   • Tự động điền nước → Gia nhiệt → Tiệt trùng → Kết thúc.

2. Điều khiển thông minh:

   • Hiển thị số nhiệt độ, thời gian.

   • Báo hiệu trạng thái làm việc qua đèn và âm thanh.

3. Hệ thống cảm biến và an toàn:

   • Tự động châm nước khi cần.

   • Báo lỗi khi thiếu nước, quá áp, quá nhiệt.

   • Không hoạt động khi có sự cố về nước.

4. Thiết kế và vật liệu:

   • Cửa đứng, khóa điện với tay gạt ngang an toàn.

   • Buồng hấp bằng inox 304 bền chắc, vỏ thép sơn tĩnh điện.

5. Chương trình cài đặt:

   • 5 chương trình sẵn, tùy chỉnh linh hoạt theo nhu cầu.

6. Điều khiển kỹ thuật số PID:

   • Màn hình LCD và LED hiển thị rõ ràng.

   • Hẹn giờ tiện lợi.

Đặc điểm an toàn:

• Bảo vệ quá áp, quá dòng, thiếu nước.

• Chức năng interlock đảm bảo cửa an toàn khi hoạt động.

Dưới đây là thông tin chi tiết về Nồi hấp dạng đứng SJ-AD100:

Cung cấp bao gồm:

1. Máy chính: Model SJ-AD100

2. Giỏ lưới bằng Inox 304: 2 cái

3. Giấy chứng nhận:

   • Chất lượng (CQ)

   • Xuất xứ (CO) bản sao

4. Hướng dẫn sử dụng​

VIII. Từ Vựng Chuyên Ngành (Glossary)

Để giúp độc giả hiểu rõ hơn các thuật ngữ kỹ thuật, dưới đây là một số từ vựng chuyên ngành thường gặp:

• Gravity Displacement: Phương pháp sử dụng trọng lực để loại bỏ không khí trong buồng hấp.

• Pre-Vacuum: Quy trình tạo chân không trước khi tiệt trùng nhằm tăng hiệu quả tiêu diệt vi sinh vật.

• Cycle Time: Thời gian hoàn thành một chu trình tiệt trùng, bao gồm gia nhiệt, tiệt trùng và làm mát.

IX. Xu Hướng Và Đổi Mới Trong Công Nghệ Autoclave

• Tự Động Hóa: Các hệ thống điều khiển hiện đại tích hợp cảm biến và trí tuệ nhân tạo để tự động điều chỉnh quá trình tiệt trùng.

• Tiết Kiệm Năng Lượng: Cải tiến thiết kế giúp giảm tiêu thụ điện năng mà vẫn đảm bảo hiệu quả hoạt động.

• Cải Tiến Về An Toàn: Công nghệ mới cho phép giám sát liên tục các thông số kỹ thuật, cảnh báo sớm khi có sự cố xảy ra, tăng cường an toàn cho người vận hành.

X. Câu Hỏi Thường Gặp (FAQ)

1. Autoclave là gì và nó hoạt động như thế nào?
   → Autoclave là thiết bị tiệt trùng sử dụng hơi nước bão hòa ở nhiệt độ và áp suất cao để tiêu diệt vi sinh vật. Quá trình hoạt động gồm gia nhiệt, tạo áp suất, tiệt trùng và làm mát.

2. Các loại autoclave phổ biến hiện nay là gì?
   → Có nhiều loại autoclave như nồi hấp để bàn, nồi hấp đứng và nồi hấp chân không. Mỗi loại có ứng dụng và dung tích khác nhau tùy theo nhu cầu sử dụng.

3. Điểm khác biệt giữa autoclave và các phương pháp khử trùng khác là gì?
   → Autoclave sử dụng hơi nước nóng với áp suất cao, có hiệu quả tiêu diệt vi sinh vật vượt trội so với các phương pháp khử trùng bằng hóa chất hoặc không khí nóng khô.

4. Các thông số kỹ thuật quan trọng của autoclave là gì?
   → Các thông số bao gồm nhiệt độ làm việc, áp suất, thời gian chu trình tiệt trùng và chất lượng hơi nước. Các yếu tố này quyết định hiệu quả tiêu diệt vi sinh vật.

5. Làm thế nào để bảo trì và vận hành autoclave một cách an toàn?
   → Người dùng cần tuân thủ hướng dẫn sử dụng, bảo dưỡng định kỳ, kiểm tra các thông số kỹ thuật, và đảm bảo vệ sinh buồng hấp sau mỗi chu trình.

6. Khi nào cần thay thế hoặc bảo dưỡng lại autoclave?
   → Nếu thiết bị xuất hiện dấu hiệu giảm hiệu quả tiệt trùng, lỗi thường xuyên hoặc các bộ phận không hoạt động đúng chức năng, cần tiến hành bảo dưỡng hoặc thay thế linh kiện.

7. Có những tiêu chuẩn nào cần tuân thủ khi sử dụng autoclave?
   → Các tiêu chuẩn quốc tế như ISO 13060, CE Marking, FDA và GMP là những tiêu chuẩn quan trọng đảm bảo an toàn và hiệu quả của autoclave.

8. Những cải tiến công nghệ mới nào đang được áp dụng trong autoclave?
   → Các cải tiến bao gồm tích hợp hệ thống tự động hóa, cảm biến thông minh, cải thiện quy trình sấy khô và thiết kế tiết kiệm năng lượng, giúp tăng cường an toàn và hiệu suất làm việc.

XI. Kết Luận

Nồi hấp tiệt trùng autoclave là thiết bị không thể thiếu trong nhiều lĩnh vực, đặc biệt là y tế, phòng thí nghiệm và sản xuất thực phẩm, dược phẩm. Với hiệu quả tiêu diệt vi sinh vật vượt trội, khả năng tái sử dụng dụng cụ và tuân thủ các tiêu chuẩn chất lượng nghiêm ngặt, autoclave đóng vai trò then chốt trong việc bảo vệ sức khỏe và đảm bảo vệ sinh an toàn.

Nếu bạn đang cần tư vấn hoặc lựa chọn thiết bị autoclave phù hợp, hãy liên hệ CÔNG TY KHOA HỌC KỸ THUẬT ĐỨC DƯƠNG qua:

• Địa chỉ: 1014/67 Tân Kỳ Tân Quý, Bình Hưng Hòa, Bình Tân, TP. HCM

• Tel: (028) 3762 8042 - 3762 8043 - 3750 8514 - 3750 8793

• Email: ducduong@ducduongco.com

• Website: ducduongco.com

• Zalo OA: DUC DUONG SCI